आपण बालपणात असे बरेच लोक ऐकले आहेत जे कडक उपवास करतात. पण असा उपवास करणे आरोग्यासाठी घटक आयुध असते. यामुळे अनेक त्रास उदभवू शकतात. काही लोक दिवसातून फक्त एकदाच फळे खातात, तर काही जण पाणीही पित नाहीत. पण आता सर्वांनाच माहित आहे की उपवास करणे म्हणजे उपोषण नाही. आरोग्यासाठी आहारात केलेले हे महत्त्वपूर्ण बदल आहेत. बदलत्या हंगामात आपण वेगवेगळे उपवास करतो. म्हणूनच योग्य उपवास कसा करावा, त्यादिवशी काय खावे, काय खाऊ नये हे आपण जाणून घेऊयात.
उपवास करताना, कोणीही दिवसातून एकदाच खाण्याचा किंवा दिवसभर न खाण्याचा नियम पाळता कामा नये. यामुळे आपल्याला मळमळ, उलट्या आणि ऍसिडिटी सारख्या समस्या उद्भवू शकतात.
उपवास दिवशी नेहमीपेक्षा थोडं कमी सात्विक पदार्थ खावे आणि उपवास म्हणजे आध्यात्मिक गोष्टींच्या अधिकाधिक सान्निध्यात रहावे, असे अपेक्षित असते.
स्वत: उपाशी राहण्याऐवजी दिवसा कमी प्रमाणात अन्न खा. उपवासाला लागणारे पदार्थ खा, पण उपाशी राहू नका. सतत होणारी वांती टाळण्यासाठी स्वत: ला हायड्रेटेड ठेवा. आपल्या शरीराची हायड्रेशन पातळी राखण्यासाठी ताजे लिंबू पाणी, नारळाचे पाणी आणि ताज्या फळांचा रस आपल्या आहारात समाविष्ट करा. यामुळे भूक देखील कमी होते.
राजगीरा ही एक जादूची गोष्ट आहे जी तुम्ही खायला पाहिजे. त्यात प्रथिने भरपूर असतात. जास्त तळलेल्या पदार्थ खाणे टाळा. राजगिऱ्यात तंतूमय पदार्थही चांगले असून इतर कोणत्याही धान्यात ज्यांचा अभाव असतो असे ‘क’ जीवनसत्व आणि ‘लायसिन’ हे अमिनो आम्ल यात आहे. प्राणिजन्य पदार्थांइतकीच राजगिऱ्यातली प्रथिनेही चांगली असतात. कोणत्याही प्रकारचे अशक्तपणा टाळण्यासाठी आहारामध्ये भरपूर पोषण असले पाहिजे. दिवसाची सुरुवात चांगल्या प्रमाणात फळे खाणे चांगले आहे.
उर्जा पातळी राखण्यासाठी मिठाई चांगली निवड आहे. कृत्रिम साखरेऐवजी मध आणि गूळ वापरा. जेणेकरून गोड पदार्थामधील पोषक तत्वांचे प्रमाण वाढेल आणि आपल्याला खनिजे आणि जीवनसत्त्वे देखील मिळतील. बद्धकोष्ठता टाळण्यासाठी आपल्या आहारात भरपूर सॅलड आणि ताजी भाज्या वापरण्याची खात्री करा. गोड बटाटा, भोपळा, पपई, केळी, काकडी आणि टोमॅटो हे उपवासाच्या वेळी खाण्यासाठी चांगले पर्याय आहेत.
अन्नाची चव सुधारण्यासाठी कोथिंबीर आणि पुदीना चटणी वापरा. भारी आणि तळलेले पदार्थ टाळा. स्नॅकसाठी काही निरोगी पर्याय म्हणजे भाजलेले काजू. ज्यांना उपवासाला वरीचे तांदूळ चालत असतील त्यांना ते उपवासाच्या दिवशी भातासारखे खाता येतील. वरीच्या तांदळातही जीवनसत्त्वे, खनिजे व तंतूमय पदार्थ आहेत. जर आपण दर तीन तासांनी नियमितपणे काही खाल्ले आणि आपल्या अन्नात भरपूर द्रव, फळे, भाज्या असतील तर आपण कोणत्याही वेळी उपवास करून देखील आपली उर्जा पातळी नीट राखू शकता.
जर हा लेख आवडला असेल तर तुमच्या मित्र-मैत्रिणींना शेअर करायला विसरू नका. तसेच अशाच प्रकारच्या अनेक नवनवीन प्रकारच्या माहितीसाठी आमच्या फेसबुक पेज ला लाईक करायला विसरु नका.
सूचना- आम्ही आज ज्या टिप्स दिल्या आहेत त्या सामान्य उपयोगाच्या टिप्स आहेत. एखाद्या आजाराने संक्रमित असल्यास कोणत्याही डॉक्टर किंवा मेडिकल प्रोफेशनलच्या सल्ल्याशिवाय हे उपाय करु नका.
